More

    Stress: Các triệu chứng, dấu hiệu và nguyên nhân

    |

    views

    and

    comments

    Trong thế giới nhịp độ nhanh ngày nay, stress hay căng thẳng đã trở thành một căn bệnh mãn tính, nhưng hãy nhớ tinh thần và thể chất của bạn sẽ phải trả giá rất đắt nếu cứ để stress ảnh hưởng. Học cách nhận biết stress sẽ giúp bạn có thể đưa ra những hành động cần thiết.

    Stress là gì?

    Stress là cách cơ thể phản ứng với bất kỳ loại yêu cầu hoặc mối đe dọa nào. Khi bạn cảm nhận được nguy hiểm cho dù đó là thật hay trong tưởng tượng khả năng phòng vệ của cơ thể bắt đầu hoạt động mạnh trong một quá trình tự động & nhanh chóng được gọi là phản ứng “chiến đấu hoặc bỏ chạy” (fight-or-flight) hoặc “phản ứng căng thẳng”.

    Stres là cách cơ thể bảo vệ bạn. Khi làm việc đúng cách, nó giúp bạn tập trung, tràn đầy năng lượng và tỉnh táo. Trong những tình huống khẩn cấp, stress có thể cứu mạng bạn, chẳng hạn như giúp bạn có thêm sức mạnh để tự vệ hoặc thúc đẩy bạn đạp phanh để tránh tai nạn xe hơi.

    Stress cũng có thể giúp bạn vượt qua thử thách. Đó là thứ giúp bạn cố gắng trong khi thuyết trình tại nơi làm việc, nâng cao sự tập trung của bạn khi đang cố gắng thực hiện quả ném phạt để giành chiến thắng trong trò chơi hoặc thúc đẩy bạn học cho một kỳ thi khi bạn muốn xem TV. Nhưng ngoài một số điểm nhất định, stress không còn hữu ích và bắt đầu gây ra những thiệt hại lớn cho sức khỏe, tâm trạng, năng suất, các mối quan hệ và chất lượng cuộc sống.

    Nếu bạn thường xuyên cảm thấy mệt mỏi và choáng ngợp, thì đã đến lúc hành động để đưa hệ thần kinh của bạn trở lại trạng thái cân bằng. Bạn có thể tự bảo vệ mình và cải thiện cách suy nghĩ và cảm nhận bằng cách học cách nhận ra các dấu hiệu và triệu chứng của stress và thực hiện các bước hành động để giảm tác hại của nó.

    Cơ chế “chiến đấu hoặc bỏ chạy”
    Khi bạn cảm thấy bị đe dọa, hệ thống thần kinh sẽ phản ứng bằng cách giải phóng một lượng lớn các hormone căng thẳng, bao gồm adrenaline và cortisol, giúp thúc đẩy cơ thể hành động khẩn cấp. Tim bạn đập nhanh hơn, các cơ thắt lại, huyết áp tăng, hơi thở nhanh hơn và các giác quan của bạn trở nên nhạy bén hơn. Những thay đổi về thể chất này giúp tăng sức mạnh và khả năng chịu đựng của bạn, tăng tốc thời gian phản ứng và nâng cao sự tập trung của bạn để chuẩn bị cho bạn chiến đấu hoặc chạy trốn khỏi nguy hiểm trước mắt.

    Ảnh hưởng của stress

    Hệ thống thần kinh của bạn không tốt trong việc phân biệt giữa các mối đe dọa do cảm xúc hay thể chất. Nếu bạn quá stress vì tranh cãi với bạn bè, thời gian làm việc hoặc hàng núi hóa đơn, cơ thể có thể phản ứng mạnh mẽ như thể đang đối mặt với một tình huống sinh tử thực sự. Và hệ thống căng thẳng khẩn cấp của cơ thể sẽ được kích hoạt, khiến bạn khó trở lại trạng thái cân bằng trước đó.

    Nếu bạn có xu hướng bị stress thường xuyên, giống như nhiều người trong chúng ta trong thế giới đầy đòi hỏi ngày nay, cơ thể sẽ luôn ở trong trạng thái căng thẳng cao độ. Và điều đó có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Stress làm gián đoạn gần như mọi hệ thống trong cơ thể bao gồm ức chế hệ thống miễn dịch, làm rối loạn hệ thống tiêu hóa và sinh sản, làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ, đồng thời đẩy nhanh quá trình lão hóa. Stress thậm chí có thể làm não bộ bị cuốn lại, khiến bạn dễ bị lo lắng, trầm cảm và các vấn đề sức khỏe tâm thần khác.

    Các vấn đề sức khỏe do stress gây ra bao gồm:

    • Trầm cảm và lo âu.
    • Các loại đau.
    • Các vấn đề về giấc ngủ.
    • Bệnh tự miễn.
    • Vấn đề về tiêu hóa.
    • Tình trạng da, chẳng hạn như bệnh chàm.
    • Bệnh tim.
    • Vấn đề cân nặng.
    • Vấn đề sinh sản.
    • Các vấn đề về tư duy và trí nhớ.

    Các dấu hiệu và triệu chứng của stress quá mức

    Điều nguy hiểm nhất của stress là nó có thể dễ dàng đến với bạn bất cứ lúc nào và bạn đã quen với nó. Stress bắt đầu cảm thấy quen thuộc, thậm chí bình thường. Bạn không nhận thấy nó ảnh hưởng đến bạn nhiều như thế nào, ngay cả khi đã có những ảnh hưởng lớn. Đó là lý do tại sao điều quan trọng là phải nhận thức được các dấu hiệu cảnh báo và triệu chứng phổ biến của quá tải vì stress.

    Các triệu chứng nhận thức:

    • Các vấn đề về trí nhớ.
    • Không có khả năng tập trung.
    • Nhận định kém.
    • Chỉ nhìn thấy tiêu cực.
    • Suy nghĩ lo lắng hoặc đua đòi.
    • Liên tục lo lắng.

    Các triệu chứng cảm xúc:

    • Trầm cảm hoặc không vui.
    • Lo lắng và kích động.
    • Tâm trạng thất thường, cáu kỉnh hoặc tức giận.
    • Cảm thấy choáng ngợp.
    • Cô đơn và cô lập.
    • Các vấn đề sức khỏe tâm thần hoặc cảm xúc khác.

    Các triệu chứng thể chất:

    • Nhức mỏi và đau nhức.
    • Tiêu chảy hoặc táo bón.
    • Buồn nôn, chóng mặt.
    • Đau ngực, nhịp tim nhanh.
    • Mất ham muốn tình dục.
    • Thường xuyên bị cảm lạnh hoặc cảm cúm.

    Các triệu chứng hành vi:

    • Ăn nhiều hơn hoặc ít hơn.
    • Ngủ quá nhiều hoặc quá ít.
    • Rút lui (xa lánh) khỏi người khác.
    • Trì hoãn hoặc bỏ qua trách nhiệm.
    • Sử dụng rượu, thuốc lá hoặc ma túy để thư giãn.
    • Thói quen thần kinh (ví dụ: cắn móng tay, đi nhanh).

    Nguyên nhân gây ra stress

    Các tình huống và áp lực gây ra stress được gọi là yếu tố gây căng thẳng. Chúng ta thường nghĩ những tác nhân gây căng thẳng là tiêu cực, chẳng hạn như lịch trình làm việc mệt mỏi hoặc một mối quan hệ rạn nứt. Tuy nhiên, bất cứ điều gì đặt ra yêu cầu cao đối với bạn đều có thể khiến bạn stress, kể cả các sự kiện tốt như kết hôn, mua nhà, vào đại học hoặc được thăng chức.

    Tất nhiên, không phải tất cả căng thẳng đều do các yếu tố bên ngoài gây ra. Stress cũng có thể do nội tâm hoặc tự sinh ra, khi bạn lo lắng thái quá về một điều gì đó có hoặc không thể xảy ra hay những suy nghĩ phi lý, bi quan về cuộc sống.

    Cuối cùng, điều gì gây ra stress còn tùy thuộc vào mỗi người, tuỳ vào nhận thức của bạn về stress. Điều gì đó khiến bạn căng thẳng có thể không làm người khác cảm thấy stress; họ thậm chí có thể thích điều đó. Trong khi một số người trong chúng ta sợ hãi khi đứng trước mọi người để biểu diễn hoặc diễn thuyết, thì những người khác lại sống với ánh đèn sân khấu. Một người sẽ phát triển mạnh dưới áp lực và làm việc tốt nhất khi đối mặt với thời hạn chặt chẽ, trong khi người khác sẽ ngừng hoạt động khi nhu cầu công việc leo thang.

    Các nguyên nhân bên ngoài phổ biến của stress bao gồm:

    • Những thay đổi lớn trong cuộc sống.
    • Nơi làm việc hoặc trường học.
    • Khó khăn trong mối quan hệ.
    • Vấn đề tài chính.
    • Quá bận.
    • Con cái và gia đình.

    Các nguyên nhân bên trong phổ biến của stress bao gồm:

    • Bi quan.
    • Không có khả năng chấp nhận sự thay đổi.
    • Tư duy cứng nhắc, thiếu linh hoạt.
    • Tự nói chuyện tiêu cực.
    • Kỳ vọng không thực tế / chủ nghĩa hoàn hảo.
    • Thái độ tất cả hoặc không có gì.

    Top 10 sự kiện gây stress trong cuộc sống

    Theo Thang đo căng thẳng Holmes và Rahe đã được công nhận rộng rãi, đây là mười sự kiện căng thẳng hàng đầu gây stress trong cuộc sống đối với người trưởng thành có thể góp phần gây ra bệnh tật:

    1. Cái chết của người phối ngẫu.
    2. Ly hôn.
    3. Ly thân.
    4. Đi tù.
    5. Cái chết của một thành viên thân thiết trong gia đình.
    6. Thương tật hoặc bệnh tật.
    7. Hôn nhân.
    8. Mất việc làm.
    9. Hòa giải hôn nhân.
    10. Nghỉ hưu.

    Các lý do bị stress

    Bất kể sự kiện hoặc tình huống nào đang khiến bạn stress, vẫn có những cách để đối phó với vấn đề và lấy lại thăng bằng. Một số nguồn căng thẳng phổ biến nhất trong cuộc sống bao gồm:

    Stress tại nơi làm

    Mặc dù một số stress tại nơi làm việc là bình thường, nhưng stress quá mức có thể ảnh hưởng đến năng suất và hiệu suất của bạn, ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và cảm xúc, đồng thời ảnh hưởng đến các mối quan hệ và cuộc sống gia đình của bạn. Nó thậm chí có thể xác định sự khác biệt giữa thành công và thất bại trong công việc. Dù yêu cầu hoặc nhu cầu công việc của bạn là gì, bạn có thể thực hiện các bước để bảo vệ mình khỏi tác hại của stress, cải thiện sự hài lòng trong công việc và củng cố hạnh phúc trong và ngoài nơi làm việc.

    Stress vì nghỉ việc

    Mất việc làm là một trong những trải nghiệm căng thẳng nhất trong đời. Việc cảm thấy tức giận, tổn thương hoặc chán nản, đau buồn vì tất cả những gì bạn đã mất hoặc cảm thấy lo lắng về những gì tương lai sẽ xảy ra là điều bình thường. Mất việc và thất nghiệp liên quan đến rất nhiều thay đổi cùng một lúc, có thể ảnh hưởng đến ý thức về mục đích sống và lòng tự trọng của bạn. Mặc dù stress có vẻ quá sức nhưng bạn có thể thực hiện nhiều bước để vượt qua giai đoạn khó khăn này một cách mạnh mẽ hơn, kiên cường hơn và với một ý thức mới về mục đích.

    Stress vì tài chính

    Nhiều người trong chúng ta, từ khắp nơi trên thế giới và từ mọi tầng lớp xã hội, đang phải đối phó với stress vì tài chính và sự không chắc chắn (không ổn định) vào thời điểm khó khăn này. Cho dù vấn đề của bạn xuất phát từ việc mất việc làm, nợ nần chồng chất, chi phí bất ngờ hay sự kết hợp của nhiều yếu tố, thì lo lắng về tài chính là một trong những yếu tố gây stress phổ biến nhất trong cuộc sống hiện đại. Nhưng có nhiều cách để vượt qua thời kỳ kinh tế khó khăn này, giảm bớt stress và lo lắng, đồng thời giành lại quyền kiểm soát tài chính của bạn.

    Stress vì đau buồn và mất mát

    Đối mặt với sự mất mát của ai đó là một trong những yếu tố gây stress lớn nhất trong cuộc sống. Thông thường, cảm giác đau đớn và stress khi mất mát người thân có thể khiến bạn cảm thấy bị bao trùm & quá sức chịu đựng. Bạn có thể trải qua tất cả các loại cảm xúc khó khăn và bất ngờ, từ sốc hoặc tức giận đến không tin, cảm giác tội lỗi và buồn bã sâu sắc. Mặc dù không có cách nào đúng hay sai để đau buồn, nhưng có những cách lành mạnh để đối mặt với nỗi đau mà theo thời gian, có thể xoa dịu nỗi buồn và giúp bạn đối mặt với mất mát, tìm thấy ý nghĩa mới và tiếp tục cuộc sống của mình.

    Stress bao nhiêu là quá mức?

    Do stress có thể gây ra ảnh hưởng trên diện rộng, điều quan trọng là phải biết giới hạn của bản thân. Nhưng mức độ stress “quá nhiều” ở mỗi người là khác nhau. Một số người dường như có thể vựt dậy với những cú đấm của cuộc đời, trong khi những người khác có xu hướng gục ngã khi đối mặt với những trở ngại hoặc thất vọng nhỏ. Một số người thậm chí còn phát triển mạnh nhờ sự phấn khích của lối sống stress cao độ.

    Các yếu tố ảnh hưởng đến mức độ chịu đựng stress của bạn bao gồm:

    những người hỗ trợ. Một mạng lưới bạn bè và các thành viên trong gia đình luôn ủng hộ là một vùng đệm to lớn chống lại stress. Khi bạn có những người mà bạn có thể tin tưởng, áp lực cuộc sống dường như không quá áp đảo. Mặt khác, bạn càng đơn độc và càng bị cô lập, bạn càng có nguy cơ không chống chọi được với stress.

    Cảm giác kiểm soát. Nếu bạn tự tin vào bản thân và khả năng tác động đến các sự kiện cũng như kiên trì vượt qua thử thách, thì việc sải bước vượt qua khó khăn sẽ trở nên dễ dàng hơn. Mặt khác, nếu bạn tin rằng bạn có ít khả năng kiểm soát cuộc sống của mình, rằng bạn đang phụ thuộc vào môi trường và hoàn cảnh, stress có nhiều khả năng khiến bạn đi chệch hướng.

    Thái độ và cách nhìn. Cách bạn nhìn cuộc sống và những thách thức không thể tránh khỏi của nó tạo nên sự khác biệt rất lớn trong khả năng xử lý stress của bạn. Nếu bạn có hy vọng và lạc quan, bạn sẽ ít bị tổn thương hơn. Những người đối phó tốt với stress có xu hướng chấp nhận thử thách, có khiếu hài hước với nghịch cảnh, tin vào mục đích cao hơn và chấp nhận sự thay đổi như một phần tất yếu của cuộc sống.

    Khả năng đối phó với cảm xúc. Nếu bạn không biết cách bình tĩnh và xoa dịu bản thân khi cảm thấy buồn, tức giận hoặc gặp khó khăn, bạn sẽ có nhiều khả năng trở nên căng thẳng và kích động. Có khả năng xác định và đối phó phù hợp với cảm xúc của bạn có thể tăng khả năng chịu đựng stress và giúp bạn thoát khỏi nghịch cảnh.

    Kiến thức và sự chuẩn bị. Bạn càng biết nhiều về một tình huống căng thẳng, bao gồm cả nó sẽ kéo dài bao lâu và những gì sẽ xảy ra, bạn càng dễ dàng đối phó hơn. Ví dụ, nếu bạn tiến hành phẫu thuật với hình ảnh thực tế về những gì sẽ xảy ra sau khi phẫu thuật, thì quá trình hồi phục đau đớn sẽ ít stress hơn so với việc bạn mong đợi sẽ hồi phục ngay lập tức.

    Cải thiện khả năng xử lý stress

    Vận động nhiều hơn: Tăng mức độ vận động của bạn là một trong những chiến thuật có thể áp dụng ngay bây giờ để giúp giảm bớt stress và bắt đầu cảm thấy tốt hơn. Tập thể dục thường xuyên có thể nâng cao tâm trạng và giúp bạn tránh khỏi những lo lắng, giúp bạn thoát ra khỏi chu kỳ của những suy nghĩ tiêu cực gây stress. Các bài tập nhịp điệu như đi bộ, chạy, bơi lội và khiêu vũ đặc biệt hiệu quả, và hãy lưu ý tập trung chú ý vào những cảm giác thể chất mà bạn trải qua khi di vận động (đừng vận động nhưng đầu óc lại suy nghĩ việc khác gây lo lắng).

    Kết nối với những người khác: nói chuyện trực tiếp với người khác có thể kích hoạt hormone làm giảm stress khi bạn cảm thấy kích động hoặc bất an. Thậm chí chỉ cần trao đổi ngắn gọn những lời tử tế hoặc một cái nhìn thân thiện từ một người khác cũng có thể giúp xoa dịu. Vì vậy, hãy dành thời gian cho những người giúp cải thiện tâm trạng của bạn và đừng để trách nhiệm công việc ngăn cản bạn với giao tiếp xã hội. Nếu bạn không có bất kỳ mối quan hệ thân thiết nào hoặc các mối quan hệ của bạn là nguồn gốc khiến bạn stress, hãy ưu tiên xây dựng các mối quan hệ bền chặt và tốt hơn.

    Thu hút các giác quan: Một cách nhanh chóng khác để giảm bớt stress là sử dụng một hoặc nhiều giác quan: thị giác, thính giác, vị giác, khứu giác, xúc giác. Chìa khóa là tìm nguồn thu hút giác quan phù hợp với bạn. Nghe một bài hát nâng cao tinh thần có khiến bạn cảm thấy bình tĩnh hơn không? Hay mùi cà phê xay? Hoặc có thể vuốt ve một con vật có tác dụng nhanh chóng khiến bạn cảm thấy thoải mái? Mọi người phản ứng với nguồn tác động vào các giác quan hơi khác nhau, vì vậy hãy thử nghiệm để tìm ra thứ phù hợp nhất với bạn.

    Học cách thư giãn: Bạn không thể loại bỏ hoàn toàn stress khỏi cuộc sống của mình, nhưng bạn có thể kiểm soát mức độ ảnh hưởng của nó đến bạn. Các kỹ thuật thư giãn như yoga, thiền và hít thở sâu kích hoạt phản ứng thư giãn của cơ thể, trạng thái thư giãn trái ngược hẳn với phản ứng căng thẳng. Khi thực hành thường xuyên, những hoạt động này có thể làm giảm mức độ căng thẳng hàng ngày của bạn và tăng cường cảm giác vui vẻ và thanh thản. Chúng cũng giúp bạn tăng khả năng giữ bình tĩnh và tránh được áp lực.

    Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh: Thực phẩm bạn ăn có thể cải thiện hoặc làm tâm trạng của bạn xấu đi và ảnh hưởng đến khả năng đối phó với các tác nhân gây căng thẳng trong cuộc sống. Ăn một chế độ ăn đầy đủ thực phẩm chế biến sẵn và thực phẩm tiện lợi, carbohydrate tinh chế và đồ ăn nhẹ có đường có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng stress, trong khi chế độ ăn nhiều trái cây tươi và rau quả, protein chất lượng cao và axit béo omega-3, có thể giúp bạn đối phó tốt hơn với stress trong cuộc đời.

    Nghỉ ngơi: Cảm thấy mệt mỏi có thể làm tăng stress bằng cách khiến bạn suy nghĩ không hợp lý. Đồng thời, stress có thể làm gián đoạn giấc ngủ của bạn. Có rất nhiều cách để cải thiện giấc ngủ để bạn cảm thấy bớt stress và làm việc hiệu quả hơn và cân bằng cảm xúc.

    Để dễ đi vào giấc ngủ, bạn có thể dùng âm thanh như whitenoise & pinknoiseTác giả: Jeanne Segal, Ph.D., Melinda Smith, M.A., Robert Segal, M.A. và Lawrence Robinson để giúp dễ chìm vào giấc ngủ & quên đi các suy nghĩ tiêu cực, gây stress.

    Playlist giúp dễ đi vào giấc ngủ

    Nội dung được dịch từ bài viết của Tác giả: Jeanne Segal, Ph.D., Melinda Smith, M.A., Robert Segal, M.A. và Lawrence Robinson trên website helpguide.org

    5/5 - (2 bình chọn)
    Share this
    Tags

    Bài viết ngẫu nhiên

    Đối phó với stress trong công việc & giảm bớt âu lo

    Tất cả chúng ta đều có lúc cảm thấy căng thẳng hay stress trong công việc. Bất kỳ công việc nào cũng có những...

    Hãy bước thêm bước nữa

    Nguyên lý này thật đơn giản. Nó ứng dụng hữu hiệu cho mọi lớp người không phân biệt tuổi tác, màu da, chủng tộc...

    Phân biệt to và in order to

    " TO " được dùng mang nghĩa " để ( mà ) " vậy tại sao còn dùng " IN ORDER TO " ?Vì...

    Bài viết mới

    Cùng chuyên mục