Hiệu ứng Pygmalion là một hiệu ứng tâm lý mô tả các tình huống trong đó kỳ vọng cao của ai đó sẽ cải thiện hành vi của chúng ta và do đó tăng hiệu suất của chúng ta trong một lĩnh vực nhất định. Nó gợi ý rằng chúng ta làm tốt hơn khi có nhiều người mong đợi hơn ở chúng ta.

• Hiệu ứng Pygmalion có liên quan đến Lời tiên tri tự hoàn thành | Khi dự đoán trở thành hiện thực

Hiệu ứng xảy ra khi nào?

Hãy tưởng tượng bạn đang bắt đầu một dự án mới tại nơi làm việc. Sếp của bạn đến gặp bạn và nói với bạn rằng ông ấy thực sự vui mừng khi xem sản phẩm cuối cùng vì ông ấy biết bạn sẽ làm tốt.

Vì sếp của bạn đặt nhiều kỳ vọng vào hiệu suất của bạn, nên ông ấy có thể hỗ trợ bạn nhiều hơn trong quá trình thực hiện dự án. Ngoài ra, vì muốn đáp ứng kỳ vọng của sếp, bạn cũng có thể thay đổi hành vi của mình.

Bạn có thể dành nhiều giờ hơn cho dự án, làm việc ngoài giờ và kiểm tra kỹ chất lượng công việc của mình. Bởi vì cả sếp và bạn đều thay đổi hành vi, dự án có thể kết thúc thành công hơn so với dự kiến ​​ban đầu nếu sếp không nói với bạn rằng ông ấy tin tưởng bạn. Sự kỳ vọng của sếp khiến bạn làm việc chăm chỉ hơn, dẫn đến hiệu suất được cải thiện và do đó có kết quả tốt hơn.

Khi những kỳ vọng tích cực tác động tích cực đến hành vi và hiệu suất của chúng ta, nó được gọi là hiệu ứng Pygmalion. Hiệu ứng Pygmalion thường được kết hợp với hiệu suất ở trường hoặc công việc, vì giáo viên hoặc sếp thường nói lên những kỳ vọng của họ đối với sinh viên hoặc nhân viên.

Ảnh hưởng đến cá nhân

Mặc dù hiệu ứng Pygmalion chủ yếu xảy ra trong tiềm thức, nhưng nó cho thấy rằng kỳ vọng của người khác có thể ảnh hưởng rất nhiều đến hiệu suất của chúng ta. Khi ai đó đánh giá cao, người được đánh giá sẽ làm việc chăm chỉ để duy trì những kỳ vọng đó.

Nếu ai đó mà chúng ta tôn trọng hoặc muốn gây ấn tượng, chẳng hạn như giáo viên hoặc nhà tuyển dụng, tin rằng chúng ta sẽ thành công, họ có thể ảnh hưởng đến ấn tượng của chính chúng ta về bản thân.

Những kỳ vọng tích cực cho phép người chịu ảnh hưởng của hiệu ứng thực hiện các bước cần thiết để đáp ứng những kỳ vọng cao đó, người đó có khả năng thúc đẩy bản thân chăm chỉ hơn vì họ tin rằng bản thân có thể đạt được thành công.

Hiệu ứng Pygmalion hoạt động giống như một lời tiên tri bởi vì những niềm tin đã có từ trước dẫn đến việc cả người kỳ vọng và người được kỳ vọng phải nỗ lực nhiều hơn, làm tăng khả năng thành công sẽ đến sau đó.

Ảnh hưởng mang tính hệ thống

Mặc dù hiệu ứng Pygmalion có ảnh hưởng tích cực đến hiệu suất, nhưng nó phụ thuộc vào những kỳ vọng tích cực. Điều đó có nghĩa là những cá nhân không tin rằng người khác đặt kỳ vọng cao vào mình có thể bị ảnh hưởng. Hiệu ứng Pygmalion chứng tỏ rằng các định kiến ​​có thể gây hại nhiều hơn.

Kỳ vọng cao của ai đó đối với hiệu suất không chỉ tác động đến cách chúng ta hành động mà còn tác động đến cách họ hành động. Ví dụ: nếu một giáo viên tin rằng một trong những học sinh của mình thực sự thông minh và sẽ thành công, họ có thể chú ý đến chúng hơn, đưa ra phản hồi chi tiết hơn và tiếp tục thử thách chúng. Giáo viên có thể không đối xử như nhau với các học sinh khác, và sự đối xử bất bình đẳng khiến một số học sinh tụt lại phía sau trong khi những học sinh khác phát triển mạnh.

Vì những kỳ vọng của chúng ta ảnh hưởng đến cách chúng ta đối xử với người khác, nên hiệu ứng Pygmalion chỉ tác động tích cực đến những điều mà chúng ta đã mong đợi rất nhiều. Điều này có thể gây tổn hại đặc biệt cho trẻ nhỏ, những người dễ uốn nắn và vẫn xây dựng quan niệm về bản thân dựa trên ý kiến ​​của người khác. Những người ở vị trí có ảnh hưởng vì vậy cần phải cẩn thận trong việc quản lý và dàn xếp các kỳ vọng.

Tại sao hiệu ứng xảy ra?

Hiệu ứng Pygmalion là một hiện tượng tâm lý mô tả cách những kỳ vọng có thể sửa đổi hành vi. Nó cung cấp bằng chứng cho lời tiên tri tự ứng nghiệm, dựa trên ý tưởng rằng niềm tin của người khác về chúng ta trở thành sự thật bởi vì niềm tin của họ tác động đến cách chúng ta hành xử. Hiệu ứng Pygmalion mô tả cụ thể các tình huống trong đó ý kiến ​​tích cực của cấp trên về hiệu suất sẽ dẫn đến tốt hơn hiệu suất thực sự xảy ra.

Hiệu ứng Pygmalion xảy ra bởi vì kỳ vọng của người khác tác động đến cả hành vi của chính họ và hành vi của chúng ta. Nếu ai đó tin rằng chúng ta có khả năng thành công, họ sẽ đối xử khác với chúng ta để giúp chúng ta đạt được những mục tiêu đó. Đổi lại, khi ai đó mong đợi chúng ta thành công, chúng ta sẽ cố gắng hết sức để đáp ứng những mong đợi đó.

Robert Rosenthal, một nhà tâm lý học hành vi, người đầu tiên kiểm tra hiệu ứng Pygmalion vào năm 1968, sau đó đã đề xuất lý thuyết bốn yếu tố về lý do tại sao nó xảy ra vào năm 1973. Rosenthal xác định môi trường (climate), đầu vào (input), đầu ra (output) và phản hồi (feedback) là bốn yếu tố dẫn đến kỳ vọng của giáo viên đối với học sinh tác động đến hành vi của học sinh.

Climate đề cập đến thực tế là nếu một giáo viên đặt kỳ vọng cao vào học sinh của họ, họ có thể tạo ra một môi trường ấm áp. Họ cảm thấy tích cực đối với học sinh của mình và lớp học sẽ phản ánh thái độ này. Input gợi ý rằng giáo viên sẽ cung cấp cho học sinh mà họ tin rằng những tài liệu thông minh hơn và chất lượng tốt hơn. Kết quả output có nghĩa là giáo viên sẽ cho những học sinh đó nhiều cơ hội hơn để phản hồi và tham gia vào lớp học. Yếu tố cuối cùng là feedback, đề cập đến khả năng những học sinh có thành tích tốt hơn có thể nhận được phản hồi chi tiết hơn từ giáo viên của họ về cách cải thiện.

Tầm quan trọng của hiệu ứng

Điều quan trọng là chúng ta phải hiểu những kỳ vọng ảnh hưởng như thế nào đến hành vi của chúng ta và kết quả sau đó để chúng ta có thể điều chỉnh những kỳ vọng đó một cách hợp lý để có được những kết quả tốt nhất có thể.

Đầu tiên, hiệu ứng Pygmalion cho thấy rằng các ấn tượng là quan trọng. Có danh tiếng tốt với sếp hoặc cấp trên của bạn có nghĩa là họ sẽ kỳ vọng rất nhiều vào bạn và điều này có thể khiến họ hỗ trợ bạn nhiều hơn để bạn có thể đạt được mục tiêu của mình một cách tốt nhất. Ví dụ, Rosenthal nhận thấy rằng các giáo viên chú ý hơn đến những học sinh được coi là hoa khôi và khuyến khích họ nhiều hơn.

Nếu chúng ta là những người có những kỳ vọng có thể ảnh hưởng đến người khác, chúng ta nên cố gắng duy trì và bày tỏ những kỳ vọng tích cực để thúc đẩy mọi người đáp ứng những kỳ vọng đó. Tuy nhiên, chúng ta cũng cần đảm bảo không để kỳ vọng của mình về những cá nhân cụ thể làm lu mờ những người khác.

Hiệu ứng Pygmalion có thể dẫn đến việc mất công bằng. Chúng ta nên đảm bảo rằng cần cẩn thận không ưu tiên chỉ một hoặc hai sinh viên hoặc nhân viên vì mặc dù điều đó có thể giúp họ thành công, nhưng nó có thể khiến người khác cảm thấy không có động lực và chán nản.

Cách áp dụng hiệu ứng

Hiệu ứng Pygmalion không phải là thứ mà chúng ta có thể tự áp dụng vì nó dựa vào kỳ vọng của người khác về chúng ta như một động lực để thành công. Tuy nhiên, nhận thức về hiệu ứng Pygmalion có thể đảm bảo rằng chúng ta sẽ cố gắng hết sức khi gặp cấp trên lần đầu tiên.

Làm như vậy, chúng ta có thể tạo ra những kỳ vọng cao ngay từ đầu năm học, dự án hoặc công việc, khiến cấp trên có nhiều khả năng sẽ hỗ trợ chúng ta tốt hơn, thách thức chúng ta và đảm bảo rằng chúng ta thành công.

Tuy nhiên, nếu không cảm thấy cấp trên đặt kỳ vọng cao vào mình, chúng ta có thể cảm thấy chán nản, điều này sẽ tác động tiêu cực đến hành vi của chúng ta. Trong trường hợp này hãy hướng đến những người khác trong cuộc sống như bạn bè và gia đình và sử dụng niềm tin của họ như động lực để chứng minh sếp hoặc giáo viên của chúng ta sai.

Nguồn gốc hiệu ứng

Hiệu ứng Pygmalion lấy tên từ thần thoại Pygmalion của Hy Lạp. Pygmalion là một nhà điêu khắc đã tạc một bức tượng của một người phụ nữ xinh đẹp mà sau này ông say mê. Ông ước rằng mình có thể tìm được một người phụ nữ đẹp như tác phẩm điêu khắc của mình để kết hôn. Aphrodite, nữ thần tình yêu, đã ban điều ước và biến tác phẩm điêu khắc của mình thành một người phụ nữ.

Niềm khao khát trên tác phẩm của Pygmalion đã trở thành hiện thực, giống như việc chúng ta tập trung vào một kỳ vọng có thể tác động đến kết quả trong một tình huống nhất định.

Hiệu ứng Pygmalion còn thường được gọi là hiệu ứng Rosenthal, theo tên một trong những nhà nghiên cứu lần đầu tiên chứng minh hiện tượng tâm lý trong một nghiên cứu vào năm 1968. Robert Rosenthal, nhà tiên phong của khoa học hành vi, cùng với Lenore Jacobson, hiệu trưởng một trường tiểu học, muốn để kiểm tra xem liệu kỳ vọng của giáo viên đối với học sinh của họ có ảnh hưởng đến kết quả học tập của họ hay không. Họ tin tưởng rằng học sinh sẽ hiểu rõ những kỳ vọng tích cực của giáo viên và giữ vững niềm tin để các em thực sự học tốt hơn ở trường.

Rosenthal và Jacobson đã cho học sinh tại trường tiểu học của Jacobson làm bài kiểm tra IQ vào đầu năm học. Các giáo viên của những học sinh này được cho biết rằng bài kiểm tra đang được thực hiện để dự đoán học sinh nào sẽ phát triển trí tuệ trong năm. Rosenthal và Jacobson sau đó thực sự chọn học sinh một cách ngẫu nhiên và nói với giáo viên của họ rằng họ đã hoàn thành xuất sắc trong bài kiểm tra, mặc dù kết quả thực tế của họ không cho thấy họ sẽ là những người phát triển trí tuệ.

Vào cuối nghiên cứu, học sinh được làm bài kiểm tra IQ giống nhau. Trong khi tất cả các học sinh đều thể hiện tốt hơn ở lần thứ hai, Rosenthal và Jacobson nhận thấy rằng những học sinh được cho là người nổi tiếng về trí tuệ đã tiến bộ ở một mức độ cao hơn so với những học sinh khác. Điều này đặc biệt đúng đối với trẻ em lớp một và lớp hai. Từ những kết quả này, họ kết luận rằng một giáo viên mong đợi hiệu suất được nâng cao từ học sinh thực sự có thể dẫn đến hiệu suất được nâng cao, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ.

Kết luận

Xin lấy lời kết luận của ông Robert Rosenthal:

Những gì một người mong đợi ở người khác có thể trở thành một lời tiên tri tự ứng nghiệm.

Nguồn: Thedecisionlab.com